Doradzaliśmy naszemu klientowi w prowadzonej przed organami podatkowymi sprawie dotyczącej zwrotu podatku od towarów i usług w kwocie niemalże 500 000 zł
Stan faktyczny
Klient jest obywatelem Niemiec, niemieckim rezydentem podatkowym. Od wielu lat prowadzi w Niemczech jednoosobową działalność gospodarczą, gdzie jest zarejestrowany dla celów VAT. Klient wynajął halę produkcyjną na terytorium Polski i korzystając z własnych maszyn i urządzeń przetransportowanych z Niemiec rozpoczął produkcję swoich wyrobów. W związku z produkcją poniósł koszty: zakupu surowca, usług związanych bezpośrednio z produkcją, dzierżawy hali oraz usług utylizacji odpadów poprodukcyjnych. Zakupy te zostały dokonane na terytorium Polski. Klient otrzymał faktury dokumentujące zakupy. Faktury te obejmowały polski VAT (stawka 5% oraz 23%). Wyroby te były następnie przewożone do Niemiec i stamtąd sprzedawane (na fakturach został wykazany niemiecki nr VAT Klienta). Produkcja trwała do czasu utworzenia w Polsce spółki z o.o. przez Klienta.
Klient wystąpił o zwrot podatku od towarów i usług. Zajął stanowisko, iż w związku z następczym utworzeniem przez niego w Polsce spółki z o.o., która rozpoczęła własną produkcję (nabywając maszyny i urządzenia wykorzystanych do produkcji Klienta), przysługuje mu prawo do odliczenia VAT naliczonego w związku z zakupami dokonanymi dla celów produkcji jego wyrobów. W momencie składania rzeczonego wniosku dysponował w przedmiotowym zakresie wydaną na jego wniosek podatkową interpretacją indywidualną.
Organ interpretacyjny w wydanej dla Klienta interpretacji indywidualnej uznał, że nie powinien on wykazać w składanej deklaracji czynności z działalności prowadzonej poza terytorium Polski, a tym samym nie przysługuje mu prawo do odliczenia podatku z tytułu nabycia w Polsce towarów i usług związanych z czynnościami opodatkowanymi w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej Strony jako niemieckiego podatnika, gdyż nie istnieje związek pomiędzy dokonanymi zakupami a czynnościami, o których mowa w ustawie o VAT. Organ interpretacyjny za nieprawidłowe uznał stanowisko Klienta, zgodnie z którym przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT w związku z zakupami dokonanymi w Polsce dla celów produkcji wyrobów sprzedawanych w Niemczech w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Ponadto wskazał, iż właściwym trybem umożliwiającym m.in. podatnikom z innych państw członkowskich odzyskanie podatku zapłaconego w danym państwie członkowskim jest tryb przewidziany w art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT (tzw. procedura VAT-REF).
Postępowanie wyjaśniające
Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego Naczelnik Urzędu Skarbowego uznał prawo podatnika do zwrotu podatku od towarów i usług, ale tylko w niespełna połowie dochodzonej przez podatnika wysokości zwrotu. Zdaniem organu podatkowego usługi dokumentowane fakturami wykazanymi we wniosku były świadczone na rzecz podatnika posiadającego siedzibę w Niemczech. Z tego powodu zafakturowane usługi na rzecz klienta, zdaniem organu podatkowego, nie podlegały opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Organ umocował swoje stanowisko w treści art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Od przedmiotowej decyzji strona wniosła odwołanie, w którym domagała się uchylenia decyzji organu pierwszej instancji w części, w jakiej odmówiono dokonania zwrotu podatku od towarów i usług oraz orzeczenie w tym zakresie o dokonaniu zwrotu pozostałej kwoty. Po zapoznaniu się z aktami sprawy i zarzutami zawartymi w odwołaniu, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Warszawie uchylił w całości decyzję organu pierwszej instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Warszawie wskazał, że w odniesieniu do sytuacji przedstawionej przez podatnika kluczowe jest ustalenie, czy posiada on stałe miejsce prowadzenia działalności i czy wykonuje on działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegającą opodatkowaniu zgodnie z przepisami ustawy o VAT, w związku z zafakturowanymi na jego rzecz usługami i dostawami towarów, wykazanymi we wniosku o zwrot podatku od towarów i usług.
Po ponownym rozpatrzeniu wniosku organ pierwszej instancji podtrzymał skarżoną decyzję i przyjętą przez siebie argumentację.
Odwołanie od decyzji
Od powyższej decyzji wniesione zostało odwołanie do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie o uchylenie decyzji w części, w jakiej odmówiono dokonania zwrotu podatku od towarów i usług i orzeczenie w tym zakresie o dokonaniu zwrotu. Po zapoznaniu się z aktami sprawy organ odwoławczy stwierdził, ze zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie może stanowić podstawy do dokonania oceny prawidłowości wydania decyzji i uchylił on decyzję organu pierwszej instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia.
Po ponownym rozpatrzeniu wniosku, Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Warszawie – Śródmieście odmówił dokonania zwrotu podatku VAT oraz zażądał zwrotu podatku w wysokości przyznanej uprzednią decyzją uznając, iż przekazany na rachunek bankowy podatnika zwrot części dochodzonej przez podatnika kwoty, został uzyskany nienależnie. Swą decyzję Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego motywował tym, że w jego ocenie podatnik nie dokonywał czynności sprzedaży na terytorium RP, w konsekwencji nie jest podmiotem uprawnionym do otrzymania zwrotu podatku na terytorium kraju.
Od ww. decyzji wniesione zostało odwołanie do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie. W piśmie stanowiącym uzupełnienie do ww. odwołania wskazano, że transakcja dokonywana przez naszego klienta była transakcją łańcuchową, która nie stanowiła dla niego czynności opodatkowanej na terytorium RP, co poparte zostało stosownymi dokumentami. Po dokonaniu ponownej analizy akt sprawy oraz po rozpatrzeniu zarzutów podniesionych w odwołaniu, organ uchylił w całości decyzję organu pierwszej instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ.
Po ponownie przeprowadzonym postępowaniu organ pierwszej instancji utrzymał w całości wydaną przez siebie decyzję i podtrzymał przyjętą argumentację o rzekomym braku uprawnienia do ubiegania się o zwrot VAT z uwagi na posiadanie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.
Od tej decyzji wniesione zostało odwołanie, w którym wniesiono o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i rozstrzygnięcie sprawy co do jej istoty, a zatem orzeczenie zwrotu podatku VAT w całości, zgodnie ze złożonym przez podatnika do Naczelnika Urzędu Skarbowego wnioskiem o zwrot podatku VAT.
Po rozpatrzeniu wniesionego odwołania, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej wydaną przez siebie decyzją utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Organ poza powieleniem dotychczasowego stanowiska stwierdził także, że wydana uprzednio na rzecz klienta interpretacja indywidualna i wyrażona w przepisach ordynacji podatkowej zasada nieszkodzenia, nie dotyczy sytuacji, gdy stan faktyczny będzie odbiegał od rzeczywistości. Ponadto organ odwoławczy błędnie stwierdził, iż treść interpretacji indywidualnej sama w sobie nie przesądza o kierunku rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie, bowiem interpretacja przepisów prawa podatkowego nie może być utożsamiana z odpowiedzią na pytania co do wyników ewentualnego postępowania podatkowego.
Skarga do WSA
Nie zgadzając się z powyższym rozstrzygnięciem, wniesiona została skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który wydanym przez siebie wyrokiem uchylił zaskarżoną decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.
Po ponownym rozpatrzeniu wniosku Strony, Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście wydaną przez siebie decyzją uznał prawo podatnika do zwrotu podatku od towarów i usług, ale tylko w niespełna połowie dochodzonego przez podatnika zwrotu podatku VAT. Uznał on, że Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do zwrotu podatku od towarów i usług w odniesieniu do faktur, które dokumentują nabycie niektórych usług, gdyż usługi te były świadczone na rzecz podatnika posiadającego siedzibę w Niemczech, co oznacza, że usługi te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski. Powołał się wówczas na art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Nie zgadzając się z rozstrzygnięciem Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa – Śródmieście wniesione zostało odwołanie, w którym ponownie zaskarżono decyzję w części, w jakiej Wnioskodawcy odmówiono zwrotu podatku VAT.
Uzasadnienie
Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Warszawie, po przeanalizowaniu okoliczności sprawy, zgromadzonych dowodów oraz zgłoszonych zarzutów postanowił uchylić decyzję Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w części dotyczącej odmowy dokonania zwrotu podatku od towarów i usług w skarżonej kwocie i w tym zakresie orzec o dokonaniu zwrotu podatku od towarów i usług, utrzymując jednocześnie w mocy zaskarżoną decyzję w części w jakiej przyznawała Klientowi zwrot podatku VAT.
Dyrektor Izby Administracji Skarbowej wskazał, że stan faktyczny przedstawiony we wniosku o wydanie interpretacji był zgodny ze stanem faktycznym ustalonym w toku postępowania w sprawie wniosku o zwrot podatku od towarów i usług, co również zaakcentował Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku wydanym w przedmiotowej sprawie – nie sposób stawiać zarzut podatnikowi, jeżeli zachował się tak, jak zalecił organ w treści interpretacji.
Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Warszawie doszedł do trafnego wniosku, że Klientowi przysługuje ochrona prawna wynikająca z przepisów ordynacji podatkowej, w związku z wydaną na jego rzecz indywidualną interpretacją podatkową, nawet w sytuacji, kiedy organ wydający interpretację w sposób błędny go pouczył. W ocenie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie decyzja Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w zakresie odmowy dokonania zwrotu podatku od towarów i usług, została wydana z naruszeniem przepisów Ordynacji podatkowej, a w konsekwencji również ustawy o VAT. Jak wynika z akt sprawy, w momencie składania wniosku o zwrot podatku od towarów i usług Klient dysponował bowiem wydaną na jego wniosek interpretacją indywidualną. Przepisy Ordynacji podatkowej, w szczególności art. 14 k § 1 tej ustawy, przewidują ochronę prawną w przypadku zastosowania się do interpretacji indywidualnej. Powyższe sprowadza się do istoty funkcji gwarancyjnej interpretacji, którą jest tzw. „nieszkodzenie” podmiotowi, który zastosował się do uzyskanej interpretacji. Zatem ze swej istoty wydanie interpretacji indywidualnej powinno oznaczać, że zainteresowany pozna zapatrywania organu podatkowego w zakresie rozumienia określonych przepisów prawa podatkowego na tle sytuacji faktycznej opisanej we wniosku (funkcja informacyjna), jak również to, że ów zainteresowany będzie miał realną możliwość powołania się na to stanowisko w razie ewentualnych sporów z organami podatkowymi (funkcja gwarancyjna). Zainteresowany oczekuje zatem, że poprzez wydanie pozytywnej interpretacji jego sytuacja prawna będzie chroniona i zastosowanie się do niej, na warunkach przewidzianych w Ordynacji podatkowej, nie będzie mu szkodzić.
Mając powyższe na uwadze, w ocenie organu odwoławczego, Naczelnik Urzędu Skarbowego niezasadnie odmówił dokonania zwrotu podatku od towarów i usług w pozostałej kwocie.
Nasz zespół
Pracami zespołu prawnego kierowała dr Anna Kuleszyńska – Radca Prawny, Managing Associate Działu Prawa Podatkowego Kancelarii Sadkowski i Wspólnicy
