Estoński CIT można wybrać przed zamknięciem ksiąg rachunkowych oraz sporządzeniem sprawozdania finansowego

Nadeszła świetna wiadomość dla szerokiego grona podatników. Minister Finansów wydał korzystną interpretację ogólną (Nr DD8.8203.1.2023) z dnia 25 stycznia 2024 r. dla spółek, które złożyły zawiadomienie o wyborze estońskiego CIT jeszcze przed dopełnieniem obowiązków księgowych wynikających z przepisu art. 28j ust. 5 ustawy o CIT.

Korzyści estońskiego CIT w Polsce

Tzw. estoński CIT, czyli ryczałt od dochodów spółek, to forma rozliczenia, w której podatek dochodowy odprowadza się dopiero w momencie wypłaty zysku ze spółki (dywidendy). To jednak tylko jedna z wielu zalet tej stosunkowo nowej w polskim systemie podatkowym formy opodatkowania.

W estońskim CIT nie ma m.in. konieczności:

• prowadzenia rachunkowości podatkowej,
• ustalania podatkowych kosztów uzyskania przychodów,
• obliczania podatkowych odpisów amortyzacyjnych.

Skoro w reżimie estońskiego CIT podatek odprowadza się dopiero w momencie wypłaty zysku ze spółki (dywidendy), to zaliczki na podatek CIT nie są płacone co miesiąc.

Umożliwia to swobodne określenie momentu, w którym nastąpi opodatkowanie i pozwala przeznaczać zgromadzone w ten sposób środki na cele związane z bieżącą działalnością firmy. Jest to korzystne rozwiązanie dla przedsiębiorców, którzy niosą się z zamiarem inwestowania w rozwój swojej działalności, ponieważ nie zapłacą podatku CIT rok do roku, dzięki czemu w sposób istotny może wzrosnąć ich konkurencyjność na rynku.

Dodatkowo, w momencie opodatkowania (wypłaty zysku) efektywna stawka podatku (na którą składają się podatek od zysku spółki i podatek od dywidendy płacony przez wspólnika), będzie niższa niż w przypadku klasycznego CIT. Dla małych podatników wyniesie tylko 20% zamiast 26,29%, a dla pozostałych podatników – łącznie tylko 25% zamiast 34,39%.

Należy zauważyć, że estoński CIT mogą stosować wybrane podmioty (tj. spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne i proste spółki akcyjne) po spełnieniu łącznie warunków wynikających z przepisów o estońskim CIT.

Wybór ryczałtu od dochodów spółki (tzw. estoński CIT)

Estoński CIT obowiązuje w Polsce od 1 stycznia 2021 r., w związku z czym na polu jego stosowania pojawiło się wiele znaków zapytania, które jak dotąd nie doczekały się odpowiednich wyjaśnień. Wątpliwości podatników dotyczyły także procedury jego wyboru.

Zgodnie bowiem z art. 28j ust. 5 ustawy o CIT, podatnicy mogą wybrać opodatkowanie ryczałtem również przed upływem przyjętego przez nich roku podatkowego, jeżeli na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem zamkną księgi rachunkowe oraz sporządzą sprawozdanie finansowe zgodnie z przepisami o rachunkowości. W tym przypadku księgi rachunkowe otwiera się na pierwszy dzień miesiąca opodatkowania ryczałtem.

Zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem (ZAW-RD) składa się według ustalonego wzoru, do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym podatnik ma być opodatkowany ryczałtem.

W związku z powyższym, powstały wątpliwości, czy dopuszczalna jest sytuacja, w której spółka najpierw złoży zawiadomienie ZAW-RD, a dopiero później zamknie księgi i sporządzi sprawozdanie finansowe.

Rozbieżne stanowiska organów

Na początku zeszłego roku Dyrektor KIS prezentował rozbieżne stanowiska w wydawanych przez siebie interpretacjach indywidualnych (np. sygn. 0114-KDIP2-2.4010.30.2023.1.ASK; sygn. 0114-KDIP2-2.4010.40.2023.1.AS). Twierdził, że spółki, które przechodzą na estoński CIT w trakcie roku podatkowego, muszą przed złożeniem zawiadomienia ZAW-RD zamknąć księgi rachunkowe i sporządzić sprawozdanie finansowe. Co więcej, taka wykładnia znalazła aprobatę w orzecznictwie wojewódzkich sądów administracyjnych (np. wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 sierpnia 2023 r., sygn. akt III SA/Wa 1335/23 i III SA/Wa 1336/23).

Zgodnie z początkową wykładnią, spółki najpierw musiały w niecały miesiąc zamknąć księgi rachunkowe i sporządzić sprawozdanie finansowe, a dopiero potem złożyć zawiadomienie ZAW-RD naczelnikowi Urzędu Skarbowego (przed końcem pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym przeszły na estoński CIT). Zgodnie z art. 28j ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT, na złożenie ZAW-RD podatnicy mają czas „do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego”, w którym spółka wybrała ryczałt. Co ciekawe, zamknięcie ksiąg rachunkowych oraz sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z przepisami o rachunkowości powinno nastąpić najpóźniej w ciągu trzech miesięcy od dnia bilansowego. Łatwo tym samym pokusić się o wniosek, że jest na to o wiele więcej czasu, niż wynikałoby z przepisów ustawy o CIT.

Pomimo powolnie kształtującej się niekorzystnej dla podatników linii orzeczniczej, dnia 28 listopada 2023 r. DKIS wydał interpretację indywidualną o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.561.2023.1.MK, w której przedstawił stanowisko, zgodnie z którym zamknięcie ksiąg rachunkowych oraz sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z przepisami o rachunkowości może jednak nastąpić po złożeniu zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem.

Na szczęście, kolejne interpretacje indywidualne DKIS były już zgodne z prawidłową, korzystną dla podatników wykładnią przepisu art. 28j ust. 5 ustawy o CIT, a teraz została ona oficjalnie potwierdzona w interpretacji ogólnej.

Interpretacja ogólna

Minister Finansów w wydanej interpretacji ogólnej (Nr DD8.8203.1.2023) zauważył, że art. 28j ust. 5 ustawy o CIT wprost odwołuje się do przepisów o rachunkowości, ponieważ tam znajdują się terminy na zamknięcie ksiąg rachunkowych oraz sporządzenie sprawozdania finansowego. Natomiast termin na złożenie zawiadomienia ZAW-RD o wyborze opodatkowania ryczałtem określa ustawa o CIT.

Minister podkreślił, że są to dwa, niezależne od siebie terminy, które zostały określone w dwóch różnych ustawach. Art. 28j ust. 5 ustawy o CIT ani nie modyfikuje terminu na zamknięcie ksiąg rachunkowych oraz sporządzenie sprawozdania finansowego, ani nie wymaga, aby te czynności zostały wykonane przed złożeniem ZAW-RD.

Zatem norma prawna zawarta w treści art. 28j ust. 5 ustawy o CIT dopuszcza sytuację, w której podatnik najpierw złoży zawiadomienie, a dopiero później zamknie księgi rachunkowe na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem oraz sporządzi sprawozdanie finansowe za rok podatkowy poprzedzający pierwszy rok opodatkowania ryczałtem.

Co ważne, zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem jest skuteczne pod warunkiem spełnienia wszystkich obowiązków określonych w przepisach ustawy o CIT, w obowiązujących podatnika terminach. Jeśli podatnik złoży zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem, lecz na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem nie zamknie ksiąg rachunkowych oraz nie sporządzi sprawozdania finansowego w ciągu trzech miesięcy od dnia bilansowego – wówczas zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem zostanie uznane za bezskuteczne.

Podsumowanie

W związku z powyższym, estoński CIT (ryczałt od dochodów) można wybrać przed zamknięciem ksiąg rachunkowych oraz sporządzeniem sprawozdania finansowego. Finalnie interpretacja ogólna Ministra Finansów rozwiała wszelkie wątpliwości z tym związane, które wynikały z niejednolitych stanowisk organów podatkowych. Na ten moment nie powinno więc budzić wątpliwości to, w jaki sposób bezpiecznie zastosować procedurę wyboru estońskiego CIT w związku z obowiązkami sprawozdawczymi, a przynajmniej w tym zakresie.

Dział Prawa Podatkowego Kancelarii Sadkowski i Wspólnicy służy merytorycznym wsparciem w kwestii przejścia na estoński CIT. Zastanawiasz się, czy to forma prawna prowadzenia działalności gospodarczej przystająca do Twoich możliwości i oczekiwań? Skontaktuj się z nami!

Źródło: Interpretacja Ogólna Nr DD8.8203.1.2023 Ministra Finansów z dnia 25 stycznia 2024 r. w sprawie składania zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego – Ministerstwo Finansów – Portal Gov.pl (www.gov.pl)