Fundacja prywatna – zabezpieczenie na lata

Instytucja fundacji prywatnych jest obecna w porządkach prawnych wielu europejskich krajów od wielu lat. Fundacje prywatne wykorzystywane są z reguły jako instrument służący do zabezpieczenia majątku oraz planowania sukcesji majątkowej. Pomimo, iż polskie przepisy nie przewidują możliwości tworzenia fundacji o charakterze prywatnym, podmioty tego typu występujące za granicą cieszą się wśród Polaków coraz większym zainteresowaniem.

W wielu krajach europejskich fundacje mogą pełnić zupełnie inne funkcje
niż fundacje tworzone w Polsce. W naszym kraju fundacja kojarzona jest z instytucją, której środki mogą być rozporządzane wyłącznie na cele użyteczności publicznej (cele charytatywne). Obce jurysdykcje (w tym europejskie) pozwalają natomiast na tworzenie fundacji prywatnych, w ramach których założycielom fundacji (fundatorom) przysługuje bardzo szeroki zakres swobody oraz wyjątkowo wysoki poziom elastyczności w formułowaniu
ich ładu organizacyjnego, reguł funkcjonowania organów, a także celów.

Fundacja prywatna może być tworzona w celu realizacji prywatnych celów określonych przez fundatora. Z reguły celem fundacji prywatnej jest bieżące zarządzanie majątkiem jej fundatora, a także umożliwienie planowania sukcesji kontroli nad fundacją po jego śmierci. Fundator pragnący usprawnić i zabezpieczyć proces zarządzania kontrolowaną przez siebie strukturą, a następnie zaplanować dziedziczenie kontroli nad nią, może utworzyć fundację prywatną, której struktura organizacyjna oraz cele zbliżone będą do połączenia spółki holdingowej oraz instytucji testamentu. Podkreślenia wymaga jednak fakt, iż fundacja prywatna co do zasady nie emituje udziałów (ani innych majątkowych praw udziałowych) co oznacza, iż nie posiada
ona ani członków, ani wspólników. Brak istnienia takich praw majątkowych powoduje, iż brak jest majątku, który wchodzi w masę spadkową
spadkodawcy — fundatora. Minimalizowanie składu masy spadkowej pozwala natomiast eliminować ryzyka związane z planowaniem sukcesji przy wykorzystaniu samego testamentu, w szczególności ryzyka powstania roszczenia z tytułu zachowku.

Więcej o zachowku przeczytasz TUTAJ >>

Przykładami krajów, których prawodawstwo pozwala na tworzenie fundacji (o charakterze prywatnym) przydatnych w planowaniu sukcesji są: Liechtenstein, Austria, Malta, Holandia. Warto zainteresować się możliwościami, jakie dają fundacje prywatne. W przeciwieństwie do zastosowania rozwiązań z zakresu polskiego prawa spadkowego, fundacje prywatne mogą stanowić dla fundatora (tj. spadkodawcy) instrument do niezwykle precyzyjnego rozdysponowania swoim majątkiem, zabezpieczając jednocześnie przed instytucją zachowku, która w ocenie wielu pozwala w praktyce kwestionować wolę spadkodawcy. Założyciel fundacji prywatnej (fundator) może bardzo szczegółowo określić kto, w jakim stopniu i pod jakimi warunkami ma czerpać korzyści z majątku wniesionego do tej fundacji, a także jak będzie odbywać się kontrola nad fundacją i zgromadzonymi w niej aktywami. Fundacje prywatne zapewniają respektowanie woli fundatora przez wiele pokoleń.