W 2004 r. Malta przystąpiła do Unii Europejskiej, dzięki czemu uchwalono lokalnie przepisy dotyczące funduszy inwestycyjnych. Maltańskie fundusze funkcjonują w oparciu o regulacje pochodzące z Investment Services Act,
cap. 370, licznych akt pobocznych oraz “Investment Services Rules” wydawanych przez MFSA. Dyrektywy wdrażane od 2011 r. w Unii Europejskiej pozwalają funduszom inwestycyjnym działać w całej Unii Europejskiej na podstawie jednego zezwolenia (“paszportu”) uzyskanego w dowolnym kraju członkowskim. Ponadto, fundusze inwestycyjne na Malcie realizują „program zbiorowego inwestowania”.

Rodzaje funduszy inwestycyjnych na Malcie

Na malcie rozróżnia się następujące rodzaje funduszy inwestycyjnych:

  • Retail Collective Investment Schems (RCIS);
  • Professional Investment Fund (Non-retail Collective Investment Schems albo PIF);
  • Alternative Investment Funds (AIF);
  • Notified Alternative Investment Funds (NAIF).

Retail Collective Investment Schems (RCIS)

Fundusz przeznaczony dla inwestorów indywidualnych, profesjonalnych oraz kwalifikowanych. Sprawdzi się w przypadku “inwestorów detalicznych” inwestujących własne pieniądze w sposób nieprofesjonalny. Fundusz RCIS realizuje program zbiorowego inwestowania, który nie jest zakwalifikowany jako fundusz inwestorów profesjonalnych. Zatem nie podlega zasadom usług inwestycyjnych dla detalicznych programów zbiorowego inwestowania w zakresie licencji wydanej na podstawie stosownej Ustawy (Investment Services Act). Fundusz RCIS może działać na Malcie w formie Non-UCITS Schems lub UCITS Schems. Podmioty funkcjonują na podstawie zezwolenia od MFSA i podlegają nadzorowi tej instytucji. Ich głównymi obszarami inwestycyjnymi są zbywalne papiery wartościowe i inne płynne aktywa finansowe. Fundusze UCITS mogą funkcjonować jako fundusz parasolowy. Oznacza to, że certyfikaty/jednostki uczestnictwa mogą być podzielone na różne grupy, które wchodzą w skład utworzonych subfunduszy.

Formy prawne funduszy RCIS

1. W ramach Non-UCITS Schems wyróżnia się:

  • Spółkę inwestycyjną o zmiennym kapitale zakładowym (SICAV);
  • Spółka komandytową, której kapitał zakładowy dzieli się na udziały (LP);
  • Fundusz Powierniczy w rozumieniu ustawy o trustach i powiernikach;
  • Wspólny Fundusz Kontraktowy (common contractual fund) w rozumieniu ustawy Investment Services Act.

2. W ramach UCITS Schems wyróżnia się:

  • Spółka inwestycyjna o zmiennym kapitale zakładowym (SICAV);
  • Spółka komórkowa w rozumieniu ustawy Companies Act (ICC);*
  • Spółka inwestycyjna ze stałym kapitałem zakładowym (INVCO);
  • Spółka komandytowa, której kapitał zakładowy dzieli się na udziały (LP);
  • Fundusz Powierniczy w rozumieniu ustawy o trustach i powiernikach;**
  • Wspólny Fundusz Kontraktowy (common contractual fund) w rozumieniu ustawy Investment Services Act.

Wymogi kapitałowe funduszy UCITS i Non-UCITS

Obowiązkiem funduszu Non-UCITS jest dysponowanie takimi zasobami finansowymi, które umożliwiają skuteczne prowadzenie działalności, wywiązywanie się ze swoich zobowiązań i przygotowanie się na ponoszenie ryzyka. Zgodnie z przepisami początkowy, wpłacony kapitał zakładowy w takim funduszu nie powinien być niższy niż 125.000 EUR lub równowartość tej kwoty w innej walucie, a wartość aktywów netto powinna na bieżąco przekraczać tę kwotę. Sytuacja, gdy wartość aktywów netto będzie niższa od w/w minimalnej kwoty wymaga powiadomienia MFSA. Kapitał założycielski funduszu UCITS powinien stanowić przynajmniej równowartość 300.000 EUR.

Professional Investment Fund (Non-retail Collective Investment Schems albo PIF)

Ten rodzaj funduszu idealnie sprawdzi się w przypadku doświadczonych i wykwalifikowanych inwestorów, dokonujących inwestycji w sposób profesjonalny. PIF może rozpocząć działalność tylko wtedy, gdy uzyska pozwolenie od MFSA. Jest to najbardziej elastyczna i efektywna forma funduszu z uwagi na wymagany poziom aktywów, stosująca programy zbiorowego inwestowania przeznaczone dla inwestorów profesjonalnych, którzy często realizują inwestycje związane z dużym ryzkiem w innowacyjne rozwiązania/technologie.

Formy prawne funduszy Professional Investment Fund

Professional Investment Fund może działać na Malcie w formie:

  • Spółki inwestycyjnej o zmiennym kapitale zakładowym (SICAV);
  • Spółki inwestycyjnej ze stałym kapitałem zakładowym (INVCO);
  • Spółki komórkowej w rozumieniu ustawy Companies Act (ICC);
  • Spółki komandytowej w rozumieniu ustawy Companies Act;
  • Funduszu Powierniczego w rozumieniu ustawy o trustach i powiernikach;
  • Wspólnego Funduszu Kontraktowego (common contractual fund) w rozumieniu ustawy Investment Services Act.

Wymogi kapitałowe funduszy PIF

Fundusz PIF powinien dysponować zasobami umożliwiającymi skuteczne prowadzenie działalności, wywiązywanie się ze swoich zobowiązań i przygotowanie się na ponoszenie ryzyka. Początkowy kapitał zakładowy nie może być niższy niż 125.000 EUR lub równowartość tej kwoty w innej walucie, a wartość aktywów netto powinna na bieżąco przekraczać tę kwotę. Fundusz PIF powinien powiadomić MFSA, gdy wartość aktywów netto będzie niższa od w/w minimalnej kwoty.

Alternative Investment Funds (AIF)

Zbiorowy fundusz inwestycyjny dla profesjonalnych inwestorów (inwestorzy indywidualni, profesjonalni i wykwalifikowani). Może funkcjonować również jako multifundusz, w którym jednostki uczestnictwa/certyfikaty dzielone są na różne rodzaje, tworząc w ten sposób subfundusze. W tym funduszu „zbiorowym” może uczestniczyć wielu inwestorów, a wszelkie korzyści są rozdzielane pomiędzy nimi zgodnie z określoną polityką inwestycyjną. Do AIF może dołączyć dowolny inwestor z UE, gdyż fundusz posiada paszport UE. Ten program zbiorowego inwestowania opiera się na tym, że pozyskuje kapitał od inwestorów w celu inwestowania go zgodnie z określoną polityką inwestycyjną z korzyścią dla tych inwestorów. AIF nie kwalifikuje się jako system UCITS. AIF może działać w reżimach: Self-Managed AIF lub Externally Managed AIF.

Formy prawne funduszu AIF

Alternative Investment Funds (AIF) może działać na Malcie w formie:

  • Spółki inwestycyjnej o zmiennym kapitale zakładowym (SICAV);
  • Spółki inwestycyjnej ze stałym kapitałem zakładowym (INVCO);
  • Spółki komórkowej w rozumieniu ustawy Companies Act (ICC);
  • Spółki komandytowej, w rozumieniu ustawy Companies Act;
  • Funduszu Powierniczego w rozumieniu ustawy o trustach i powiernikach;
  • Wspólnego Funduszu Kontraktowego (common contractual fund) w rozumieniu ustawy Investment Services Act.

Wymogi kapitałowe funduszy AIF

AIF musi posiadać fundusze własne odpowiadające kapitałowi założycielskiemu w wysokości co najmniej 300.000 EUR. W przypadku, gdy wartość portfela AIF przekroczy 250.000.000 EUR, AIF jest zobowiązany do zapewnienia dodatkowej kwoty funduszy własnych w wysokości 0,02% kwoty, o którą wartość portfela AIF przekroczy 250.000.000 EUR. Pod warunkiem, że wymagana suma kapitału początkowego i dodatkowej kwoty funduszy własnych nie przekroczy 10.000.000 EUR. Fundusze AIF działają na podstawie zezwolenia wydanego przez MFSA i podlegają nadzorowi tej instytucji.

Notified Alternative Investment Funds (NAIF)

NAIF to fundusz przeznaczony dla inwestorów profesjonalnych na trenie UE. Każdy z takich inwestorów może ubiegać się o proces “powiadomienia” przez MFSA. NAIF działa w oparciu o “paszport zarządzania”. Dzięki temu nie musi uzyskiwać zezwolenia/licencji od MFSA. NAIF może funkcjonować jako fundusz otwarty lub zamknięty i posiada podmiot zarządzający tym funduszem – tzw. ZAFI, który ponosi pełną odpowiedzialność za NAFI i jego zobowiązania.

Formy prawne funduszu NAIF 

Notified Alternative Investment Funds może działać w reżimie “Externally Managed AIF” oraz w jednej z form prawnych:

  • Spółki inwestycyjnej o zmiennym kapitale zakładowym (SICAV);
  • Spółki inwestycyjnej ze stałym kapitałem zakładowym (INVCO);
  • Spółki komórkowej w rozumieniu ustawy Companies Act (ICC – incorporated Cell Company lub RICC – Recognized Incorporated Cell Company);
  • Spółki komandytowej, w rozumieniu ustawy Companies Act;
  • Funduszu Powierniczego w rozumieniu ustawy o trustach i powiernikach;
  • Wspólnego Funduszu Kontraktowego (common contractual fund) w rozumieniu ustawy Investment Services Act.

Wymogi kapitałowe funduszy NAIF

NAIF musi posiadać fundusze własne odpowiadające kapitałowi założycielskiemu w wysokości co najmniej 300.000 EUR. W przypadku, gdy wartość portfela NAIF przekroczy 250.000.000 EUR, NAIF jest zobowiązany do zapewnienia dodatkowej kwoty funduszy własnych w wysokości 0,02% kwoty, o którą wartość portfela NAIF przekroczy 250.000.000 EUR. Pod warunkiem, że wymagana suma kapitału początkowego i dodatkowej kwoty funduszy własnych nie przekroczy 10.000.000 EUR.

Wymogi w zakresie dywersyfikacji

Wymogi w zakresie dywersyfikacji są bardzo różne i szczegółowe jeśli chodzi o poszczególne rodzaje funduszy:  RCIS (Non-UCITIS I UCITIS), PIF i AIF, których działanie jest uzależnione od uzyskania zgodny z MFSA, natomiast NAIF podlega celom inwestycyjnym, zasadom i ograniczeniom określonym w prospekcie emisyjnym i nie podlega żadnym ograniczeniom dotyczącym rodzaju klas aktywów, w które może inwestować, przy uwzględnieniu faktu, że NAIF nie może inwestować w aktywa niefinansowe i funkcjonować jako fundusz pożyczkowy.

Opodatkowanie funduszy inwestycyjnych na Malcie

Dla celów podatkowych ustawodawca maltański dokonał podziału funduszy inwestycyjnych na dwa rodzaje: “Prescribed fund” oraz “Non-prescribed fund”. Kryterium decydującym o kwalifikacji do danego rodzaju funduszu
jest lokalizacja posiadanych aktywów składających się na ich kapitał.

“Prescribed fund” to fundusz, którego co najmniej 85% wszystkich aktywów znajduje się na Malcie. Aby można było sklasyfikować dany fundusz jako “Prescribed fund” musi on zostać zatwierdzony przez Komisarza. Dochody osiągane przez “Prescribed Fund” będącego spółką podlegają opodatkowaniu według podstawowej stawki podatku dochodowego od osób prawnych obowiązującej na Malcie w wysokości 35%.

Funduszem typu “Non-prescribed” fund będzie natomiast fundusz posiadający mniej niż 85% swoich aktywów na terenie Malty. Co do zasady “Non-prescribed Fund” nie podlega opodatkowaniu na mocy prawa maltańskiego. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja,
gdy “Non-prescribed fund” osiąga dochód z nieruchomości położonej na Malcie. Dochód taki podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych.