Fundusze inwestycyjne zagraniczne: Fundusze inwestycyjne w Luksemburgu

W Luksemburgu wyróżnia się dwie kategorie aktów prawnych, które znajdują zastosowanie do alternatywnych funduszy inwestycyjnych z siedzibą w Luksemburgu (AFI). Pierwsza kategoria dotyczy zarządzających AFI
i jest to przede wszystkim Ustawa o ZAFI, która transponuje Dyrektywę ZAFI do prawa luksemburskiego. Druga kategoria ma zastosowanie do samych AFI.

Obejmuje kilka ustaw, które odnoszą się do poszczególnych typów AFI, a mianowicie: 

• tzw. Funduszy części II (UCI) ustawy z dnia 17 grudnia 2010 r. o przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania;
• specjalistycznych funduszy inwestycyjnych (SIF) tworzonych zgodnie z ustawą z dnia 13 lutego 2007 roku (Ustawa o SIF);
• spółek inwestycyjnych o kapitale podwyższonego ryzyka (SICAR) podlegających ustawie z dnia 15 czerwca 2004 roku (Ustawa o SICAR);
• zastrzeżonych alternatywnych funduszy inwestycyjnych (RAIF) tworzonych zgodnie z Ustawą o RAIF;
• AFI, które nie są tworzone na podstawie żadnej szczególnej regulacji prawnej o funduszach inwestycyjnych, podlegają wyłącznie Ustawie z 1915.

Działalność AFI jest uregulowana również przez ponadnarodowe przepisy i wytyczne oraz lokalne przepisy administracyjne. Zgodnie z Dyrektywą ZAFI alternatywny fundusz inwestycyjny to „każde przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania, w tym jego subfundusze, które pozyskuje kapitał od wielu inwestorów w celu angażowania go zgodnie z określoną polityką inwestycyjną z korzyścią dla tych inwestorów, i które nie wymaga zezwolenia zgodnie z dyrektywą UCITS (regulowane ustawą z dnia 17 grudnia 2010 roku o przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania)”.

AFI na potrzeby Dyrektywy ZAFI mogą być zarówno funduszami otwartymi, jak i funduszami zamkniętymi, a także funduszami notowanymi i nienotowanymi na giełdzie.

Fundusze luksemburskie można podzielić na trzy kategorie: 

• fundusze regulowane, które podlegają obowiązkowi uzyskania zezwolenia i nadzorowi CSSF (The Commission de Surveillance du Secteur Financier –  Komisja Nadzoru nad Sektorem Finansowym), takie jak UCITS, specjalistyczne fundusze inwestycyjne (SIF) i spółki inwestycyjne kapitału podwyższonego ryzyka (SICAR);
• fundusze częściowo regulowane, takie jak RAIF lub nieregulowane AFI, które jednak są zobowiązane do wyznaczenia w pełni autoryzowanych ZAFI i które nie są bezpośrednio regulowane na poziomie funduszu, ale podlegają pośredniemu nadzorowi sprawowanemu przez organ regulacyjny nad ich ZAFI;
• fundusze nieobjęte regulacją, w tym AFI, które są zarządzane przez zarejestrowanych ZAFI.

Fundusze częściowo regulowane i nieregulowane określa się terminem „funduszy prywatnych“.

Fundusze regulowane, jak i nieregulowane mogą być tworzone w formie funduszu wspólnego inwestowania – FCP (fonds commun de placement). FCP nie posiada osobowości prawnej a jego zasady funkcjonowania ustalane są przez zarządcę w regulaminie zarządzania lub w formach organizacyjno-prawnych różnych spółek handlowych

Instytucją wykonującą obowiązki przewidziane w przepisach dotyczących luksemburskich regulowanych funduszy inwestycyjnych jest Komisja Nadzoru nad Sektorem Finansowym (The Commission de Surveillance du Secteur Financier) – (CSSF). Podmiot ten prowadzi oficjalne listy funduszy inwestycyjnych, które uzyskały zezwolenie na działalność w Luksemburgu i podlegają jego nadzorowi. Warunkiem wpisu i utrzymania na oficjalnej liście jest przestrzeganie wszystkich przepisów ustawowych, wykonawczych i umownych dotyczących organizacji i działalności funduszu inwestycyjnego oraz dystrybucji, plasowania i sprzedaży jego papierów wartościowych.
UCI, SIF i SICAR muszą uzyskać zezwolenie CSSF przed rozpoczęciem działalności tj. przejść przez proces autoryzacji przez CSSF. Podmioty typu RAIF i AFI (te częściowo regulowane i te, które zostały utworzone zgodnie z Ustawą z 1915 roku – nieregulowane), nie podlegają wcześniejszemu zezwoleniu i nie są bezpośrednio nadzorowane przez CSSF.

SIF

Specjalistyczne fundusze inwestycyjne (SIF) są efektywnymi podatkowo i wielofunkcyjnymi funduszami inwestycyjnymi przeznaczonymi do wszelkiego rodzaju inwestycji. Cechują się dużą elastycznością zarówno w zakresie formy, polityki inwestycyjnej, jak i podziału zysków. SIF mogą działać w różnych formach prawnych, w tym w formie spółki kapitałowej. Ograniczenia inwestycyjne dla funduszy SIF są znacznie łagodniejsze niż dla funduszy typu UCITS, przez co fundusze mogą inwestować w różnego rodzaju aktywa, np. papiery wartościowe, nieruchomości, udziały w innych spółkach, itp.

SICAR

Spółka inwestująca w kapitał podwyższonego ryzyka (SICAR) umożliwia inwestowanie w aktywa obciążone ryzykiem na rzecz wykwalifikowanych inwestorów.

Inwestowanie w SICAR jest ograniczone dzięki inwestorom indywidualnym (investisseurs avertis), którzy są w stanie odpowiednio ocenić ryzyko związane z inwestycją w taki instrument. Są to inwestorzy instytucjonalni, inwestorzy branżowi oraz inwestorzy indywidualni, którzy zainwestują w SICAR co najmniej 125.000,00 EUR lub zostali ocenieni przez instytucję kredytową, firmę inwestycyjną lub spółkę zarządzającą, która poświadcza fachowość, doświadczenie i wiedzę inwestorów w zakresie właściwej oceny inwestycji w SICAR.

Fundusz RAIF

W 2016 roku uchwalono Ustawę o RAIF wprowadzającą do luksemburskiego systemu funduszy inwestycyjnych tzw. zarezerwowany alternatywny fundusz inwestycyjny – RAIF (Reserved Alternative Investment Fund).

Fundusz typu RAIF, który w znacznym stopniu powiela rozwiązania mające zastosowanie w ramach specjalistycznego funduszu inwestycyjnego (SIF), nie wiąże się z nadzorem CSSF. Możliwe jest utworzenie RAIF bez konieczności uzyskania jakiejkolwiek zgody organu regulacyjnego. Jednocześnie do podmiotu zarządzającego RAIF zastosowanie znajdą wszelkie wymogi określone w Dyrektywie ZAFI i Rozporządzeniu ZAFI.

Aby dany alternatywny fundusz inwestycyjny mógł zostać uznany za RAIF musi spełniać określone kryteria:

1. kwalifikować się jako AFI w rozumieniu Ustawy o ZAFI;
2. być zarządzany przez zewnętrznego, autoryzowanego ZAFI;
3. oferować swoje udziały, akcje lub inne jednostki uczestnictwa wyłącznie tzw. inwestorom dobrze poinformowanym (investisseurs avertis);
4. prowadzić zdywersyfikowaną politykę inwestycyjną (chyba że jego celem będą wyłącznie inwestycje w aktywa o podwyższonym ryzyku).

SICAV/SICAF

RAIF jest spółką inwestycyjną, zatem należy rozróżnić dwa rodzaje spółek inwestycyjnych, które mogą funkcjonować jako RAIF, czyli SICAV i SICAF.

SICAV (société d’investissement à capital variable) to rodzaj spółki inwestycyjnej o zmiennym kapitale zakładowym. Wartość tego kapitału odpowiada wartości aktywów netto. Podwyższanie i obniżanie kapitału może być dokonywane bez dodatkowych formalności.

SICAF (société d’investissement à capital fixe) to rodzaj spółki inwestycyjnej, który posiada stały kapitał. Może być zorganizowany w niemal każdej formie prawnej dostępnej w Luksemburgu, wśród których znajdują się: SA, SCA, SCS czy SCSp.

W przeciwieństwie do SICAV, kapitał zakładowy SICAF może być podwyższony wyłącznie przez wspólników spółki, a wszelkie zmiany w kapitale muszą być zgłoszone do rejestru.

Podobnie jak w przypadku funduszy typu SIF, RAIF może inwestować w dowolny rodzaj aktywów. W Rozporządzeniu ZAFI nie znajdują się żadne wyłączenia co do rodzaju aktywów, w które może inwestować AFI. Takie wyłączenia pojawiają się w niektórych krajach na poziomie lokalnym. Jeżeli chodzi o Ustawę o RAIF, to żadne kategorie aktywów nie podlegają w niej wyłączeniu. Natomiast praktyka w tym zakresie – w szczególności w kontekście inwestowania w spółki osobowe, wymaga potwierdzenia z lokalnymi prawnikami. Dozwolony jest każdy rodzaj polityki inwestycyjnej, pod warunkiem, że zarządzający RAIF dąży do rozłożenia ryzyka inwestycyjnego. Ustawa o RAIF nie przewiduje żadnych wytycznych co do minimalnego poziomu dywersyfikacji aktywów, który musi być zachowany w portfelu RAIF.

W przypadku uzyskania statusu RAIF, zgodnie z art. 5 Ustawy o RAIF, konieczne jest wyznaczenie dla takiego podmiotu depozytariusza z siedzibą w Luksemburgu, któremu będą powierzane aktywa RAIF na przechowanie (safe-keeping). Depozytariusz powinien wykazać, że posiada odpowiednie doświadczenie zawodowe do pełnienia tej funkcji.

Depozytariusz posiada szereg obowiązków związanych z kontrolą nad prowadzeniem funduszu. W szczególności jest zobowiązany do kontroli spółki prowadzącej fundusz pod względem zgodności procedury wykupu z prawem i regulacjami wewnętrznymi, kontroli procedury wyceny wartości aktywów netto funduszu, terminowości wykonywania czynności przez spółkę prowadzącą etc. Depozytariusz ma w szczególności pieczę nad aktywami funduszu i powiadamia spółkę prowadzącą fundusz o stanie tych aktywów.

Współpracujemy z lokalnymi Kancelariami, które pomagają w zakładaniu funduszy inwestycyjnych w Luksemburgu.