Obowiązkowy KSeF jednak nie w 2024 roku – jest decyzja Ministerstwa Finansów

Konstrukcja obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur budziła liczne wątpliwości w środowisku ekspertów i przedsiębiorców od samego początku. Pierwsze z nich pojawiały się już na etapie legislacyjnym. Dodatkowo, nie mniej istotny problem stanowią warunki informatyczne związane z wdrażaniem systemu KseF w życie – co do zasady dla wszystkich przedsiębiorców w jednym dniu. Ostatecznie, w związku z licznymi  kontrowersjami tego typu, 19 stycznia 2024 roku Ministerstwo Finansów podjęło decyzję, na mocy której odroczono wejście w życie obowiązkowego stosowania Krajowego Systemu e-Faktur. Nie wskazano przy tym nowej daty wprowadzenia KSeF-u, niemniej należy spodziewać się, iż nie nastąpi to w bieżącym roku.

Czym jest KSeF?

Przypomnienia w tym miejscu wymaga, czym właściwie jest Krajowy System e-Faktur. KSeF to jedno z narzędzi w rękach ustawodawcy, którego zadaniem jest uszczelnienie systemu podatkowego. System ten nie jest rozwiązaniem nowym, bowiem podatnicy mogą korzystać z KSeF-u już od stycznia 2022 roku. Obecnie ma on jednak charakter dobrowolny i stanowi, obok faktur papierowych i elektronicznych, jedną z dopuszczalnych metod dokumentowania transakcji. Zgodnie z pierwotnym planem ustawodawcy, przepisy wprowadzające obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur miały wejść w życie od 1 lipca 2024 roku. Więcej informacji na temat obligatoryjnego KSeF można znaleźć w naszym artykule poświęconym w całości tej tematyce.

Co zadecydowało o odroczeniu wejścia w życie obowiązkowego KSeF-u?

Jak można było usłyszeć podczas briefingu prasowego Ministerstwa Finansów, kluczowym powodem, dla którego zdecydowano się odroczyć wejście w życie obowiązkowego KSeF-u jest  wykrycie krytycznych błędów, które uniemożliwiają wprowadzenie tego systemu w bieżącym roku. Zdaniem Ministra Finansów, błędy dotyczą przede wszystkim kodu, systemu, jego funkcjonalności oraz wydajności. W ocenie Ministerstwa Finansów, wejście w praktyce do Krajowego Systemu e-Faktur mogłoby zostać zablokowane z uwagi na brak odpowiedniego kodu umożliwiającego wystawienie e-faktury. Wprowadzenie obowiązku stosowania KSeF-u niemalże dla wszystkich przedsiębiorców jednocześnie rodziłoby z kolei – zdaniem specjalistów – ryzyko zawieszenia systemu, a tym samym zaburzenia obrotu gospodarczego. Nie sposób bowiem wyobrazić sobie sytuację, w której de facto żaden przedsiębiorca w Polsce nie mógłby wystawić faktury. Podkreślono przy tym, że w obecnym kształcie system ten nie zabezpiecza możliwości działania na wypadek pojawienia się błędów informatycznych (i to zarówno po stronie przedsiębiorcy, jak również i po stronie podmiotu obsługującego ten system). Skoro w pierwotnym założeniu po stronie ustawodawcy leżało (co do zasady) uniemożliwienie przedsiębiorcom wystawiania faktur poza KSeF (za wyjątkiem trybu awaryjnego przewidzianego w ustawie), trudno nie zgodzić się z opiniami ekspertów, że podmioty funkcjonujące na rynku powinny docelowo doskonale wiedzieć, jak realnie sprostać obowiązkom nałożonym na nich przez instytucje państwa, a wdrażane systemy teleinformatyczne powinny zostać poddane możliwie szerokim testom. Dopiero upływ czasu pokaże, czy tak w istocie się stanie.

Jak rozwiązać ten problem?

Już w dniu ogłoszenia informacji o odroczeniu wejścia w życie obowiązkowego KSeF-u miał zostać ogłoszony przetarg na zewnętrzny audyt systemu, celem wykazania jego kolejnych (potencjalnych) nieprawidłowości. Ministerstwo Finansów zapowiedziało również przeprowadzenie szeregu konsultacji ze środowiskami przedsiębiorców, w odpowiedzi na liczne apele i krytyczne uwagi kierowane pod adresem Krajowego Systemu e-Faktur w jego obecnym kształcie. Minister Finansów podkreślił równocześnie, że sama idea tegoż systemu (jak i sam KSeF) jest bardzo potrzebny polskiej gospodarce. Stwierdził także, że bez wątpienia KSeF zostanie wprowadzony w charakterze obligatoryjnym w przyszłości.

Nie ulega wątpliwości, że wprowadzenie obowiązkowego KSeF-u dla niemalże wszystkich przedsiębiorców to nie lada wyzwanie na gruncie administracyjnym, prawnym, ale też i finansowym. W obecnym kształcie – w ocenie specjalistów oraz osób stosujących ten system dobrowolnie – KSeF jest niezwykle skomplikowany. Jego stosowanie wymaga w praktyce nierzadko porad prawnych ze strony doradców podatkowych, czy wsparcia biur księgowych. Nie sposób również nie wspomnieć o tym, iż wielu przedsiębiorców podjęło dotychczas liczne kroki mające na celu dostosowanie się do nadchodzących zmian, m. in. poprzez dostosowanie swoich systemów informatycznych, odpowiednie przeszkolenie kadry pracowniczej, czy zawarcie stosownych umów z biurami księgowymi.

Ponadto, na gruncie prawa podatkowego na etapie legislacyjnym pozostają wciąż akty prawne, które są bezpośrednio związane z KSeF. Wymienić wśród nich należy: Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur; Rozporządzenie Ministra Finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie wystawiania faktur oraz Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie przypadków odpowiednio udokumentowanych dostaw towarów lub świadczenia usług, w których podatnik nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych. Obecnie, jak można przeczytać na stronie Rządowego Centrum Legislacji – każde z wyżej wymienionych rozporządzeń jest na etapie opiniowania. Jednocześnie, z dniem 4 stycznia bieżącego roku w Dzienniku Ustaw opublikowane zostało Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług. Ma ono na dzień sporządzenia niniejszego artykułu charakter aktu oczekującego, w którym to ustawodawca przewidział szereg zmian dostosowujących przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług do obowiązków związanych z obligatoryjnym stosowaniem KSeF-u. Mając na względzie, iż wymienione wyżej akty normatywne, bezpośrednio związane z nadchodzącym obowiązkiem stosowania KSeF-u, są dopiero na etapie opiniowania, tym bardziej uzasadniona wydaje się decyzja Ministra Finansów o odroczeniu obowiązku stosowania Krajowego Systemu e-Faktur na czas bliżej nieokreślony. Niemniej, mając na względzie postanowienia dyrektywy tzw. „Vat in the Digital Age” można przypuszczać, iż obowiązkowy KSeF wejdzie w życie nie później niż do 2028 roku.

Podsumowanie

Kluczowe dla dalszych losów obowiązkowego KSeF-u zdają się mieć wyniki audytu, o którym mówił Minister Finansów podczas ostatniego briefingu prasowego. Na etapie opiniowania pozostaje wciąż szereg rozporządzeń bezpośrednio związanych z KSeF, w konsekwencji czego decyzję Ministra o odroczeniu daty wejścia w życie obowiązku stosowania KSeF przez przedsiębiorców ocenić należy pozytywnie. Nie można bowiem dopuszczać do zaburzenia stabilności obrotu gospodarczego w Polsce – tak z tego powodu, jak i z jakiegokolwiek innego. Obowiązkowy KSeF jest rozwiązaniem przełomowym, które jednak znacząco utrudni funkcjonowanie na rynku wielu przedsiębiorcom, wymaga więc przemyślanych i sprawdzonych rozwiązań. W związku z powyższym stwierdzić należy, że obecna sytuacja związana z wprowadzeniem obowiązku stosowania KSeF wymaga bieżącego monitorowania zarówno ze strony przedsiębiorców, jak i ekspertów. Zapraszamy zatem do śledzenia naszych wpisów, aby być na bieżący ze zmianami w przepisach podatkowych (i nie tylko), a także do kontaktu z Działem Prawa Podatkowego Kancelarii Sadkowski i Wspólnicy.