Podatek minimalny dla podatników CIT od 1 stycznia 2024 roku

Od 1 stycznia 2024 roku w Polsce, po dwuletnim okresie zawieszenia, powraca 10-procentowy podatek minimalny dla podatników CIT. Podatek obejmie przede wszystkim spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjne, komandytowe, komandytowo-akcyjne i niektóre spółki jawne. Na czym dokładnie polega podatek minimalny w CIT? Więcej na ten temat w niniejszym artykule.

Czym jest podatek minimalny?

Podatek minimalny wprowadzono do ustawy o CIT w ramach pierwszej wersji tzw. „Polskiego Ładu” w celu uszczelnienia systemu podatkowego i ograniczenia działań polegających na konwersji dochodów z polskich spółek do jurysdykcji o korzystniejszym reżimie opodatkowania. Obejmować miał podmioty o złożonej strukturze, w tym korporacje lub inne podmioty o znacznych rozmiarach, przy jednoczesnym założeniu, że podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą nie powinni odczuć konsekwencji wprowadzenia nowego podatku. Jednak z powodu licznych kontrowersji spowodowanych wysokim stopniem skomplikowania regulacji w ramach „Polskiego Ładu” 3.0., ustawodawca zdecydował o zawieszeniu stosowania przepisów dotyczących opodatkowania podatkiem minimalnym CIT aż do początku 2024 r.

Kogo dotyczy podatek minimalny CIT?

Przepisy o podatku minimalnym stosuje się, zgodnie z art. 24ca ust. 1 ustawy o CIT (Dz.U.2023.2805.t.j.), do podatników krajowych, podatkowych grup kapitałowych oraz podatników zagranicznych, którzy prowadzą działalność przez położony na terytorium RP zagraniczny zakład. W myśl tego samego przepisu, wskazane wyżej podmioty podlegają opodatkowaniu podatkiem minimalnym, gdy:

– poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo

– osiągnęły udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, określonych zgodnie z art. 7 ust. 1 albo art. 7a ust. 1, w przychodach innych niż z zysków kapitałowych w wysokości nie większej niż 2%.

Natomiast art. 24ca ust. 14 tej samej ustawy wskazuje enumeratywnie katalog podmiotów wyłączonych z opodatkowania podatkiem minimalnym CIT. Przepisów nie stosuje się do podatników:

1) w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność, oraz w kolejno następujących po sobie dwóch latach podatkowych, następujących bezpośrednio po tym roku podatkowym;

2) będących przedsiębiorstwami finansowymi w rozumieniu art. 15c ust. 16;

3) jeżeli w roku podatkowym uzyskali przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok podatkowy;

4) których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne i jeżeli podatnik nie posiada:

a) bezpośrednio lub pośrednio, więcej niż 5%:

– udziałów (akcji) w kapitale innej spółki lub;

– ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną;

b) innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;

5) jeżeli w roku podatkowym większość uzyskanych przez nich przychodów innych niż z zysków kapitałowych zostało osiągniętych w związku z:

a) eksploatacją w transporcie międzynarodowym statków morskich lub statków powietrznych;

b) wydobywaniem kopalin wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2023 r. poz. 633, 1688 i 2029), których ceny zależą bezpośrednio lub pośrednio od notowań na światowych rynkach;

c) wykonywaniem działalności leczniczej, o której mowa w art. 3 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej;

d) transakcjami, o których mowa w ust. 2 pkt 2;

6) wchodzących w skład grupy co najmniej dwóch spółek, w której jedna spółka posiada przez cały rok podatkowy bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 75% udział odpowiednio w kapitale zakładowym, kapitale akcyjnym lub udziale kapitałowym pozostałych spółek wchodzących w skład tej grupy, jeżeli:

a) rok podatkowy spółek obejmuje ten sam okres oraz;

b) obliczony za rok podatkowy, zgodnie z ust. 1 i 2, udział łącznych dochodów spółek w ich łącznych przychodach jest większy niż 2%;

– przy czym przy ustalaniu warunków, o których mowa w lit. a i b, uwzględnia się wszystkie spółki z grupy będące podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1, lub należące do podatkowej grupy kapitałowej;

7) będących małymi podatnikami;

8) będących spółkami prowadzącymi gospodarkę komunalną, o których mowa w rozdziale 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 2021 r. poz. 679);

9) którzy osiągnęli udział, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, w jednym z trzech lat podatkowych bezpośrednio poprzedzających rok podatkowy, za który należny jest minimalny podatek dochodowy, w wysokości co najmniej 2%;

10) postawionych w stan upadłości, likwidacji lub objętych postępowaniem restrukturyzacyjnym;

11) będących stroną umowy o współdziałanie, o której mowa w art. 20s § 1 Ordynacji podatkowej;

12) będących instytucją finansową w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, której podstawowym przedmiotem działalności jest świadczenie usług finansowych polegających na odpłatnym nabywaniu od wierzyciela wierzytelności powstałych w wyniku zawarcia umowy sprzedaży towarów lub świadczenia usług pomiędzy tym wierzycielem a dłużnikiem;

13) będących przedsiębiorstwami górniczymi otrzymującymi pomoc publiczną na podstawie ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1309).

Podatek minimalny a „klasyczny” CIT

W praktyce może wystąpić taka sytuacja, że u osoby płacącej CIT pojawi się w jednym roku obowiązek podatkowy zarówno w przypadku klasycznego CIT, jak i podatku minimalnego. Niemniej jednak nie ma potrzeby, aby doszło do podwójnego opodatkowania, ponieważ kwota podatku minimalnego, którą trzeba uiścić, może być zmniejszona o odpowiednią kwotę klasycznego CIT. Co ważne, jeśli podatnik ureguluje podatek minimalny, to będzie mógł odliczyć go od klasycznego CIT w zeznaniach podatkowych składanych w ciągu kolejnych 3 lat.

Od kiedy zapłacimy podatek minimalny?

Chociaż przepisy dotyczące tego podatku weszły w życie 1 stycznia 2022 roku, zostały one później zmienione, a ich stosowanie zawieszono do 31 grudnia 2023 roku. Zatem nowe przepisy obowiązują od 1 stycznia 2024 roku. Oznacza to, że pierwszym rokiem, za który będzie należny podatek minimalny, jest rok 2024. W przypadku podatników, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2024 r. a zakończył się po dniu 31 grudnia 2023 r., zwolnienie stosuje się do końca tego roku podatkowego.

Podsumowanie

Pierwsze rozliczenie podatku minimalnego za rok 2024 nastąpi już w 2025 roku. Warto zatem zastanowić się, czy przepisy dotyczące obciążenia nowym podatkiem dotyczą prowadzonej przez nas działalności gospodarczej i czy powinniśmy być przygotowani na poniesienie ciężaru z tytułu obowiązującej daniny. W odpowiedzi na to pytanie może okazać się szczególnie przydatna opinia eksperta z Działu Prawa Podatkowego Kancelarii Sadkowski i Wspólnicy. Zachęcamy do kontaktu!