Projekt kolejnych zmian w prawie podatkowym w toku. Po dużych zmianach w PIT pora na CIT.

Ministerstwo Finansów zaproponowało zmiany w CIT (projekt z dnia
27 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw). Polscy podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych mogą spodziewać się przede wszystkim uchylenia przepisów o tzw. „ukrytej dywidendzie”. Proponowane są zmiany w tzw. „podatku minimalnym”, w podatku od „przerzuconych dochodów”, w przepisach dotyczących tzw. „Polskiej Spółki Holdingowej” czy w tzw. „Estońskim CIT”. Istotną kwestią, o której należy wiedzieć, jest również usunięcie domniemania z art. 11o ust. 1b ustawy o CIT dotyczącego obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych. W poniższym artykule zwracamy także uwagę na zmiany w zakresie zaliczenia nadwyżki kosztów finansowania dłużnego (odsetek) do kosztów uzyskania przychodów i te w podatku u źródła.

Uchylenie przepisów o tzw. „ukrytej dywidendzie”

Jak miało być

Zgodnie z „Polskim Ładem”, „Ukryta dywidenda” miała wejść w życie od 2023 roku i ograniczać możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów niektórych wydatków, służących osobom fizycznym do unikania podwójnego opodatkowania spółek kapitałowych.

Jak ma być

Uchylenie tego przepisu sprawi, że podmioty dokonujące wypłat wynagrodzenia wspólnikowi lub spółce powiązanej (np. z tytułu najmu nieruchomości) nie będą musiały martwić się o niekorzystne skutki podatkowe tych wypłat. Zamiast poszukiwania luk w „ukrytej dywidendzie”, podatnicy będą mogli skupić się na rozwijaniu prowadzonej działalności.

Zmiany w tzw. „podatku minimalnym”

Jak miało być

Minimalny podatek dochodowy od osób prawnych wprowadzono do obrotu na początku 2022 roku. Podatek objął podmioty, które osiągną stratę podatkową ze źródła przychodów innych niż zyski kapitałowe albo podmioty o udziale dochodów w przychodach innych niż z zysków kapitałowych w wysokości nie większej niż 1%. Ustawa zawiera również katalog podatników wyłączonych z obowiązku naliczania przedmiotowego podatku.

Jak ma być

Planuje się odroczenie tego podatku o rok i ograniczenie zakresu podmiotowego podatników (np. o małych podatników CIT) oraz podniesienie progu rentowności, powyżej którego nie ma obowiązku jego zapłaty – z 1% do 2%.

Zmiany w podatku od „przerzuconych dochodów”

Jak miało być

Nowa forma opodatkowania w postaci podatku od przerzuconych dochodów stanowi w istocie ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów określonych kosztów poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych. Przepis ten niestarannie definiuje m.in. koszty stanowiące przerzucone dochody oraz podmioty powiązane.

Jak ma być

Aby zakres tej daniny przestał budzić wątpliwości, proponowane jest doprecyzowanie definicji podmiotów jej podlegających, oraz warunków, które ma spełniać podmiot powiązany, na rzecz którego spółki te ponoszą koszty.
Dla przykładu, w odniesieniu do podmiotu powiązanego, na rzecz którego ponoszone są koszty, po zmianach ma on stanowić podmiot nieposiadający siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zmiana przepisów dotyczących tzw. „Polskiej Spółki Holdingowej”

Jak miało być

„Polski Ład” wprowadził nowy reżim podatkowy umożliwiający polskim spółkom holdingowym, posiadającym zarówno krajowe, jak i zagraniczne spółki zależne, skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania dywidend i zysków ze zbycia udziałów i akcji. Aktualny stan prawny wyłącza możliwość skorzystania z tej preferencji m.in. dla podmiotów korzystających ze zwolnienia z podatku z tytułu dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak ma być

Projektowane zmiany mają m.in. znacząco zmienić definicję spółki holdingowej, aby umożliwić skorzystanie z reżimu holdingowego przez większy krąg przedsiębiorców. Wykreślenie warunku niekorzystania ze zwolnień podatkowych z art. 20 ust. 3 oraz art. 22 ust. 4 ustawy CIT, może doprowadzić do równoczesnego korzystania ze zwolnienia dywidendowego.

Zmiany w tzw. „Estońskim CIT”

Jak miało być

Obecnie w przypadku wypłaty zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy, podatnik „Estońskiego CIT-u” zawsze pozostaje w zwłoce ze względu na termin na zapłatę podatku należnego, który upływa 20. dnia siódmego miesiąca roku podatkowego. Innymi słowy, podatnik „Estońskiego CIT-u” przy wypłacie zaliczki powinien następnie płacić podatek z odsetkami, bowiem tak wynika z literalnego brzmienia przepisów.

Jak ma być

Proponuje się zatem przedłużenie terminu do zapłaty podatku do końca
3. miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym dokonano podziału lub pokrycia wyniku finansowego netto, wypłacono zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy lub rozdysponowano dochodem z tytułu zysku netto po zakończeniu opodatkowania „Estońskim CIT-em”. W efekcie podatnik uniknie konieczności zapłacenia podatku od wypłaty zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy wraz z odsetkami bez konieczności uzupełnienia reguł wykładni językowej o reguły wykładni systemowej i celowościowej.

Usunięcie domniemania z art. 11o ust. 1b ustawy o CIT

Jak miało być

Obowiązujący od początku 2021 roku przepis sprowadza się do konieczności wykazania, czy w przypadku transakcji z kontrahentem o łącznej wartości przekraczającej 500 tys. złotych, ów kontrahent dokonał rozliczeń z podmiotem z raju podatkowego – a jeśli tak, to czy jego rzeczywisty właściciel znajduje się w raju podatkowym. Brak obalenia domniemania nakłada na podatnika konieczność sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych.

Jak ma być

W projekcie zaproponowano, aby sprawiające wiele kłopotów podatnikom rozwiązanie zostało zastąpione wyłączeniem z obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych w przypadku transakcji, gdy rzeczywistym właścicielem należności wynikającej z dokonywanej transakcji jest podmiot mający rezydencję w tzw. raju podatkowym. Obowiązek ten nie wystąpi, jeśli podmiot otrzymujący należność nie dokonuje w roku podatkowym lub roku obrotowym związanych z otrzymaną należnością rozliczeń z podmiotem rajowym, lub nie jest powiązany z podmiotem rajowym.

Zmiany w zakresie zaliczenia nadwyżki kosztów finansowania dłużnego (odsetek) do kosztów uzyskania przychodów

Jak miało być

Na mocy „Polskiego Ładu” dokonano próby doprecyzowania określenia limitu finansowania dłużnego, które może być uwzględnione przez podatnika w jego kosztach uzyskania przychodów. Zmiana miała położyć kres sporom dotyczącym właściwego interpretowania tej instytucji, jednak otworzyła fiskusowi furtkę do oczekiwania wyłączenia przez podatnika z kosztów uzyskania przychodów mniejszej z następujących wartości, tj. nadwyżki ponad 3 mln zł albo kwoty odpowiadającej 30% uzyskanego przez podatnika EBITDA.

Jak ma być

Nowelizacja brzmienia art. 15c ustawy CIT ma doprecyzować tę regulację i usunąć nowopowstałe wątpliwości. Z przepisu ma wynikać wprost, że podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów nadwyżkę kosztów finansowania dłużnego w limicie wyznaczonym przez wartość 30% uzyskanego w roku podatkowym EBITDA albo skorzystać z tzw. „bezpiecznej przystani” w postaci 3 mln zł. Jednocześnie, organy podatkowe mają stracić pole do oczekiwania wyłączenia przez podatnika z kosztów uzyskania przychodów mniejszej z tej wartości.

Zmiany w podatku u źródła

Jak miało być

Od 1 stycznia 2019 roku obowiązuje nowy mechanizm poboru podatku u źródła, zwany w skrócie mechanizmem pay & refund (został zawieszony
na 3 lata). Polega na konieczności poboru podatku u źródła według stawki krajowej, a dopiero po jego pobraniu zagraniczny podatnik lub sam płatnik może wystąpić z wnioskiem o zwrot pobranego podatku. Dotyczy sytuacji, gdzie na rzecz tego samego podmiotu powiązanego w roku podatkowym wypłacane są wymienione w ustawie należności o łącznej kwocie przekraczającej 2 mln zł (pobór podatku od nadwyżki tej kwoty). Jednocześnie, można zwolnić się z tego obowiązku na mocy stosownego oświadczenia, które chroni do momentu upływu drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono to oświadczenie.

Jak ma być

Projektowane przepisy mają na celu urealnienie i złagodzenie mechanizmu. Po zmianach, złożenie oświadczenia pozwalałoby nie stosować mechanizmu pay & refund do końca roku podatkowego płatnika – nie tylko przez dwa miesiące. Ponadto, mają zostać uchylone inne obowiązki szeroko rozumianych płatników – w zakresie opodatkowania u źródła odsetek i dyskonta od skarbowych papierów wartościowych.

Podsumowanie

Przedstawiony status quo nie pozostawia złudzeń – zmiany w CIT są wskazane. Ich wprowadzenie umożliwi podatnikom lepsze zrozumienie niektórych zagadnień, dzięki czemu łatwiej będą mogli zastosować
się do nałożonych na nich obowiązków. Nie ulega również wątpliwości, że część rozwiązań przed ich wejściem w życie powinna być przemyślana co najmniej kilkukrotnie, aby łatanie „Polskiego Ładu” było nieco bardziej efektywne i z długoterminową korzyścią dla podatników.