Rezydencja podatkowa w Portugalii – podstawy do jej uzyskania, opodatkowania i utraty

Portugalia to niezwykle atrakcyjne turystycznie, najdalej wysunięte na zachód państwo Europy, które sprzyja przenoszeniu tam swoich rezydencji podatkowych. Dzięki poznaniu tamtejszych instrumentów podatkowych, możliwe jest uzyskanie statusu rezydenta i skorzystanie z uroków Portugalii bez konieczności płacenia wyższych podatków.

Problematykę rezydencji podatkowej osoby fizycznej w Portugalii reguluje art. 16 ustawy z dnia 30 listopada 1988 roku Kodeks podatku dochodowego od osób fizycznych („Personal Income Tax Code; Código Do Imposto Sobre O Rendimento Das Pessoas Singulares”).

Przesłanki uznania osoby fizycznej za rezydenta podatkowego

Uznanie danej osoby fizycznej za portugalskiego rezydenta podatkowego
w roku, do którego odnosi się dochód, wymaga spełnienia, którejś z następujących przesłanek:

1. przebywała w Portugalii dłużej niż 183 dni, kolejne lub nie, w dowolnym
   12-miesięcznym okresie rozpoczynającym się lub kończącym w danym roku;
2. przebywając w Portugalii przez krótszy czas, posiadała w dowolnym dniu okresu, o którym mowa w poprzednim punkcie, lokal mieszkalny w warunkach pozwalających przyjąć, że ma zamiar go utrzymać i zajmować jako miejsce stałego pobytu;
3. 31 grudnia była członkiem załogi statku lub samolotu, o ile pozostawały w służbie podmiotów mających miejsce zamieszkania, siedzibę główną lub główny ośrodek podstawowej działalności na terytorium Portugalii;
4. pełni funkcje publiczne lub wykonuje zlecenia za granicą w służbie państwa portugalskiego (także w odniesieniu do pełnienia funkcji członka Parlamentu Europejskiego).

Osoby, które spełniają warunki określone w pkt. 1 lub 2 powyżej, stają się rezydentami od pierwszego dnia okresu pobytu na terytorium Portugalii,
chyba że przebywały tam w jakimkolwiek dniu poprzedniego roku, w którym to przypadku uznaje się, że przebywały tam od pierwszego dnia roku, w którym spełniony został którykolwiek z warunków określonych
w ust. 1-4.

Najbardziej atrakcyjnym typem dla potencjalnego rezydenta podatkowego jest tzw. rezydent NHR („non-habitual resident”), tj. rezydenta niebędącego stałym mieszkańcem. Jest to system fiskalny stworzony w 2009 roku przez rząd portugalski. który przyznaje 20% stawkę podatkową lub całkowite zwolnienie z opodatkowania dochodów emigrantów, którzy zdecydują się mieszkać w Portugalii, przez okres 10 lat, przynajmniej 183 dni w roku.

Opodatkowanie rezydentów

Prawo do opodatkowania jako rezydent niemający miejsca zamieszkania w każdym roku okresu, o którym mowa powyżej (10 lat), zależy od tego, czy podatnik był uznawany za rezydenta na terytorium Portugalii w dowolnym momencie tego roku.

Podatnik, który nie korzystał z prawa, o którym mowa w poprzednim ustępie, w jednym lub kilku latach okresu, o którym mowa powyżej (10 lat), może ponownie skorzystać z tego prawa w każdym z pozostałych lat tego okresu, począwszy od roku, w którym ponownie zostanie uznany za rezydenta na terytorium Portugalii włącznie.

Utrata statusu rezydenta

Utrata statusu rezydenta portugalskiego następuje z ostatnim dniem pobytu na terytorium Portugalii (z nielicznymi wyjątkami). Rezydencja podatkowa jest oceniana w odniesieniu do każdego podatnika w danym gospodarstwie domowym/rodzinie.

Podsumowanie

Każdorazowo, przed podjęciem decyzji o zmianie rezydencji podatkowej, należy przeanalizować swoją sytuację i uwzględnić indywidualne okoliczności. W razie jakichkolwiek wątpliwości, Dział Prawa Handlowego i obrotu międzynarodowego służy pomocą.