Rozdzielność majątkowa a prowadzenie biznesu

O instytucji rozdzielności majątkowej słyszał niemalże każdy, a mimo to,
wciąż wiele osób nie rozumie, na czym ona polega i czy w ogóle jest potrzebna. Jak intercyza, czyli umowa majątkowa małżeńska, wpływa na prowadzony biznes i odpowiedzialność za powstałe długi?

Odpowiedzialność przedsiębiorcy

Pamiętać należy, że osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą odpowiada swoim majątkiem za zobowiązania firmy w sposób nieograniczony. Oznacza to mniej więcej tyle, że wierzyciel przedsiębiorstwa i wierzyciel osobisty przedsiębiorcy mają prawo do zaspokojenia należnych im wierzytelności z majątku firmy oraz majątku prywatnego przedsiębiorcy.

Odpowiedzialność za długi małżonka prowadzącego firmę, gdy nie zawarto intercyzy

Po zawarciu związku małżeńskiego między małżonkami powstaje ustrój wspólności majątkowej. Oznacza to, że wszystko co małżonkowie nabędą po ślubie jest wspólne. Wspólne jest również pobrane już wynagrodzenie za pracę otrzymywane przez każdego z małżonków, a także dochód z prowadzonej działalności gospodarczej.

Wspólne są również długi, o ile wierzyciel wykaże, że małżonek niezaciągający zobowiązania wyraził na nie zgodę. W takiej sytuacji egzekucja może być prowadzona jedynie z aktywów z majątku wspólnego (dla przykładu, jeśli małżonek wyrażający zgodę na zaciągnięcie zobowiązania jest właścicielem samochodu, który nabył przed zawarciem związku małżeńskiego, to egzekucja nie obejmie tegoż samochodu).

Najczęstszym dowodem potwierdzającym, że małżonek wyraził zgodę i miał wiedzę na temat zaciąganego przez współmałżonka zobowiązania jest podpisane oświadczenie. Wymagane jest np. przy zwieraniu umów o kredyt czy pożyczkę. Jeżeli zaś małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka albo zobowiązanie jednego z małżonków nie wynika z czynności prawnej, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.

Rozdzielność majątkowa – sposoby i przesłanki

Przed taką odpowiedzialnością można się uchronić poprzez ustanowienie ustroju rozdzielności majątkowej. Ustrój ten można ustanowić zarówno przed zawarciem związku małżeńskiego, jak i w trakcie jego trwania. Rozdzielności majątkowej można dokonać w następujący sposób:

– poprzez zawarcie przez małżonków umowy rozdzielności majątkowej w formie aktu notarialnego;

– na mocy orzeczenia sądu ustanawiającego rozdzielność majątkową na żądanie małżonka lub na żądanie wierzyciela małżonka – sprawa toczy się przed sądem rejonowym właściwym dla ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków;

– z mocy prawa w razie:

a)  ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków

b) ogłoszenia upadłości jednego z małżonków

c) orzeczenia rozwodu lub separacji małżonków.

Konsekwencje rozdzielności majątkowej

Ustanowienie ustroju rozdzielności majątkowej powoduje, że każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem, na własny rachunek zaciąga zobowiązania, za które odpowiada swoim majątkiem osobistym.  Powyższe pozwala uchronić majątek każdego z małżonków (nabywany zazwyczaj de facto dla potrzeb całej rodziny) przed ewentualną egzekucją spowodowaną długami powstałymi wskutek prowadzonej przez jednego z małżonków  działalności gospodarczej.

Podsumowanie

Prowadzenie biznesu przez jednego z małżonków w dużym stopniu wpływa na sytuację finansową rodziny. Zawarcie intercyzy ustanawiającej rozdzielność majątkową, jest sposobem ochrony majątku osobistego każdego z małżonków. Warto jednak pamiętać, że ustanowienie rozdzielności majątkowej nie będzie działać ,,z mocą wsteczną’’ oraz nie poskutkuje, gdy o rodzaju zawartej umowy majątkowej nie będą wiedzieć wierzyciele. Zagadnienie jest na tyle złożone, że warto sięgnąć po poradę prawną przed podjęciem decyzji.