W dniu 28 czerwca 2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok w sprawie dotyczącej zasad opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych wartości dodanej przedsiębiorstwa („goodwill”) powstałej w przypadku jego zbycia. Sprawa dotyczyła prawidłowego stosowania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zaliczenia wartości dodanej do podstawy opodatkowania tym podatkiem. Powyższa kwestia stanowiła przedmiot licznych sporów na linii organy podatkowe – podatnicy.
Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną wniesioną przez podatnika reprezentowanego przez Zespół Prawa Podatkowego Kancelarii Sadkowski i Wspólnicy od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach (sygn. Akt. I SA/Gl 1220/15) wydanego w wyniku skargi wniesionej przez Kancelarię, na podstawie którego została podtrzymana niekorzystna dla podatnika interpretacja indywidualna.
Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził argumentację prezentowaną przez Kancelarię, zgodnie z którą zbywana wartość przedsiębiorstwa nie jest w żadnym wypadku aktywem samoistnym w tym sensie, że nie może istnieć i być przedmiotem obrotu gospodarczego w oderwaniu od przedsiębiorstwa, a nawet z nim. Wartość ta ma bowiem charakter faktyczny, a nie prawny i nie wiąże się z nabyciem przez kupującego jakiegoś aktywa, które może stanowić przedmiot swobodnego obrotu, co stanowi jeden z koniecznych warunków dla istnienia prawa majątkowego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Pomimo niewątpliwie wymiaru finansowego wartość przedsiębiorstwa (firmy) nie jest prawem majątkowym i nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnej. Wsparciem dla powyższej tezy jest dodatkowo brak opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych innych wartości, które są “przenoszone” na nabywcę przedsiębiorstwa, jak np. koszty prac rozwojowych czy rozliczeń międzyokresowych czynnych mające niewątpliwie wymiar finansowy, lecz będących w istocie pozycjami bilansowymi, a nie prawami majątkowymi.
Sąd w ustnym uzasadnieniu do wyroku podkreślił, że nie może być mowy o opodatkowaniu w sytuacji gdy przedmiot transakcji nie ma cech zbywalności, zauważył także że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych w przedmiocie opodatkowania nie wymienia przedsiębiorstwa a jedynie rzeczy i prawa majątkowe, którymi wartość przedsiębiorstwa nie jest i dlatego nie podlega opodatkowaniu
Uzyskany przez Kancelarię wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego podzielający i uzupełniający tezy wyrażone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 31 stycznia 2017 r. (sygn. Akt. I SA/Wr 1167/16), ostatecznie przełamuje przeważającą dotychczas linię orzeczniczą sądów administracyjnych dotyczącą zasad opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych wartości przedsiębiorstwa powstałej w przy jego zbyciu zainicjowaną przez wyroki Naczelnego Sadu Administracyjnego
z 14 stycznia 2003 r. (III SA 1492/01) oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 25 października 2004 r. (III SA/ Wa 2251/03).
