Wierzytelność otrzymana w związku z likwidacją spółki osobowej – nowe zasady

Zmiany do ustawy o CIT i PIT, które mają obowiązywać od 1 stycznia 2015 r., doprecyzowały zakres opodatkowania wspólników spółek osobowych otrzymujących wierzytelność w związku z likwidacją takiej spółki.

Obecnie obowiązujące przepisy ustawy o PIT wskazują, że do przychodów nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki. Z systematyki ustawy o PIT wynika również, że przychodu wspólnika nie stanowi wartość innych niż pieniądze składników majątkowych otrzymanych w związku z likwidacją.

W praktyce wątpliwości budziła m.in. kwestia otrzymania przez wspólnika wierzytelności przysługującej likwidowanej spółce i skutki podatkowe jej późniejszej spłaty przez dłużnika do rąk wspólnika. Organy podatkowe stały bowiem na stanowisku, że taka spłata jest przychodem dla wspólnika. Planowana zmiana przepisów wprowadza zasadę, że przychodem wspólnika nie będzie:

• wartość wierzytelności uprzednio zarachowanej jako przychód należny, pomniejszonej o należny podatek VAT,
• wartość wierzytelności z tytułu udzielonej przez spółkę pożyczki, z wyjątkiem wierzytelności z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty oraz wierzytelności z tytułu odsetek od takiej pożyczki
• jeżeli wierzytelności te zostały spłacone na rzecz otrzymującego je wspólnika.

Zmiana, o której mowa powyżej, wyjaśnia jedne zagadnienia, ale powoduje nowe wątpliwości. Mianowicie, dotyczą one traktowania wartości podatku VAT związanego z otrzymaną wierzytelnością, oraz sytuacji, kiedy dłużnikiem z otrzymanej wierzytelności jest sam wspólnik, w konsekwencji czego wierzytelność wygasa (tzw. konfuzja) i nigdy nie dochodzi do jej spłaty.

Całościowa interpretacja przepisów dotyczących likwidacji spółki osobowej sugeruje, że także i w tych przypadkach nie powinno występować opodatkowanie, niemniej jednak brzmienie nowych przepisów nie jest jasne.

Podobne zmiany są proponowane także w ustawie o CIT. Jakkolwiek są one nieco odmiennie zredagowane, mogą być źródłem analogicznych wątpliwości jak w przypadku ustawy o PIT.