Zmiany w podatku od spadków i darowizn

Minister Finansów w projekcie z dnia 22 sierpnia 2022 r. przedstawił rozporządzenie w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, które służą do jego obliczania.

Zmiany zaproponowane w projekcie mają doprowadzić do wzrostu występujących w podatku od spadków i darowizn kwot wolnych. Jak można przeczytać w uzasadnieniu, wprowadzenie projektu w życie powinno mieć pozytywny wpływ na sytuacje rodzin, obywateli i gospodarstw domowych.

Wysokość podatku od spadków i darowizn zależy od grupy podatkowej

W pierwszej kolejności omawiając kwestie związane z podatkiem od spadków i darowizn warto zacząć od przytoczenia definicji ustawowych grup podatkowych ze względu na to, że prawodawca posługuje się tym pojęciem w ustawie i od przynależności do danej grupy zależy właściwa stawka podatku, czy też wysokość kwoty zwolnionej od podatku. Do poszczególnych grup zalicza się:

1. do grupy 0 – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę;
2. do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
3. do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
4. do grupy III – innych nabywców.

Zwolnienie w ramach grupy 0

Podatnicy wymienieni w grupie 0 korzystają z całkowitego zwolnienia od podatku, jeżeli zgłoszą do odpowiedniego urzędu skarbowego otrzymaną darowiznę lub spadek w ciągu 6 miesięcy oraz odpowiednio ją udokumentują w przypadku otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Należy pamiętać, że niespełnienie tych warunków powoduje powstanie zobowiązania podatkowego jak dla I grupy.

Zwolnienia w ramach I grupy

Jak jest

W świetle obecnie obowiązujących regulacji kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn wynoszą kolejno:

1. do 9 637 zł – od jednego darczyńcy;
2. do 19 274 zł – od wielu darczyńców łącznie.

Jak ma być

Zmianie ulegnie kwota otrzymanych pieniędzy, lub kwota wartości otrzymanych rzeczy w ramach I grupy podatkowej, która zgodnie z aktualnym brzmieniem projektu ma wynosić:

1. do 10 434 zł – od jednego darczyńcy;
2. do 20 868 zł – od wielu darczyńców łącznie.

Kwota zwolnienia od podatku od jednego darczyńcy tj. zgodnie z projektem 10 434 zł jest tą samą kwotą, o której mowa będzie niżej. Jednak przez fakt, że sumowanie wartości darowizn od wielu darczyńców jest przewidziane w ustawie tylko w ramach I grupy podatkowej ta kwestia została omówiona w tym fragmencie.

Kwoty wolne od opodatkowania

Jak jest

Aktualne kwoty wolne wynoszą:

1. 9 637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

2. 7 276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;

3. 4 902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Jak ma być

Zaktualizowane zostaną także kwoty wolne od opodatkowania, które będą wynosić:

1. 10 434 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

2. 7 878 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;

3. 5 308 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Zmiana skal podatkowych

Kolejna zmiana dotyczy skal podatkowych, które będą wynosić:

Tabela: Opracowanie własne

Poniżej przykład właściwego zastosowania stawek zaproponowanych w projekcie:

Mateusz otrzymał od męża swojej siostry (czyli osoby zaliczanej do II grupy podatkowej) darowiznę w postaci przelewu środków pieniężnych na swój rachunek bankowy w wysokości 14 500 zł.

Wobec tego, od otrzymanej darowizny będzie musiał zapłacić 779 zł podatku wynikającego ze stawki przewidzianej w tabeli dla nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej oraz 9% nadwyżki ponad kwotę 11 128 zł, czyli w tym przypadku 303,48 zł. W sumie od tej darowizny Mateusz będzie musiał zapłacić 1 082,48 zł.

Wejście w życie

Zgodnie z projektem rozporządzenia nowe przepisy mają wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Jednak, jak wskazuje Minister Finansów: „podwyższone kwoty zwolnione z podatku i niepodlegające opodatkowaniu oraz ustalone rozporządzeniem skale podatkowe będą miały zastosowanie do przypadków, w których obowiązek podatkowy powstał od dnia następującego po opublikowaniu rozporządzenia w Dzienniku Ustaw”.

Zastanawiasz się, jakie podjąć kroki, żeby właściwie rozliczyć się z urzędem od otrzymanego spadku bądź darowizny, albo jak skutecznie skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn? Warto mieć na uwadze, że niezawiadomienie urzędu o otrzymaniu darowizny może skutkować koniecznością zapłaty sankcji w wysokości 20% podatku.
Skontaktuj się z nami, chętnie odpowiemy na wszystkie Twoje pytania!