Zorganizowaną część przedsiębiorstwa warto dopracować

Przepisy podatkowe (ustawy o: PIT, CIT, VAT, a także podatek od czynności cywilnoprawnych – PCC) stawiają transakcje mające za przedmiot przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa (ZCP) w uprzywilejowanej, w pewnym stopniu, pozycji. Przykładowo, jeżeli chodzi o podatki dochodowe (PIT, CIT), to aport do spółki kapitałowej, którego przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub ZCP jest neutralny podatkowo. Gdy przedmiotem aportu są inne składniki majątkowe powstaje, co do zasady, obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Podobnie dostawa mająca za przedmiot przedsiębiorstwo lub ZCP nie podlega VAT, a pokrycie kapitału zakładowego spółki kapitałowej poprzez aportu w postaci, o jakiej mowa,
jest zwolnione, w pewnych okolicznościach z obowiązku zapłaty PCC.

Powyższe powoduje, że podatnicy mogą dążyć do przedstawienia jako przedsiębiorstwo lub ZCP takich przedmiotów transakcji, które w rzeczywistości się do tego nie kwalifikują. Jak wynika z kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Z kolei w myśl ustaw podatkowych przez ZCP rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Powyższe definicje nie wyjaśniają wszystkich wątpliwości, jakie mogą powstać przy podejmowaniu decyzji czy określony zespół składników majątkowych może zostać zaklasyfikowany jako przedsiębiorstwo lub ZCP. Wynika z nich jednak jasno, że taka klasyfikacja nie jest uzależniona od skali działalności. Innymi słowy, przedsiębiorstwem lub ZCP nie musi być tylko fabryka / zakład generujący milionowe obroty. Może to być również bardzo mały biznes.

Niemniej jednak pewne minimalne wymogi muszą być spełnione. Przekonał
się o tym podatnik, prowadzący kancelarię prawną, który chciał wydzielić ZCP obejmujące udział w znaku towarowym słowno-graficznym, wynajmowanym na rzecz innego podmiotu, oraz pracownika obsługującego znak i najem. Organ podatkowy stwierdził, że takie składniki majątkowe nie tworzą ZCP. Takie stanowisko potwierdził też Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z 23 lutego br. (I SA/Rz 19/16) uznając, że znak i pracownik nie mogą samodzielnie realizować zadań gospodarczych. Brak bowiem elementów takich jak środki trwałe, należności, środki finansowe do prowadzenia działalności itp. Dlatego też nie należy z góry zakładać, że każdy zespół składników majątkowych zostanie uznany, jeżeli nie za przedsiębiorstwo, to chociaż za ZCP.